Algemene Beschouwingen 2016
Afgelopen dinsdag 21 juni hebben we in de raadscommissie de kadernota 2017-2020 behandeld. In de kadernota geven we de richting aan voor de begroting die we komend najaar behandelen. Zowel op financieel als op operationeel gebied. In de Algemene Beschouwingen die de fractie van GBW heeft geschreven gaan we verder in op voorstellen en beleid uit de kadernota. In deze algemene beschouwingen hebben we ook een tussenbalans opgemaakt. We zijn iets over de helft van deze raadsperiode. Een mooi moment om te evalueren welke doelstellingen uit ons coalitieprogramma er zijn gerealiseerd, welke doelstellingen wordt nog aan gewerkt, en waaraan moeten we nog beginnen.
Belangrijkste speerpunt voor GBW op dit moment is het verbeteren van de beeldkwaliteit van Woudenberg, oftewel ons openbaar groen, en het onderhoud ervan. Hierin moet verbetering mogelijk zijn vindt onze fractie, en volgens wethouder Gijs de Kruif halen we momenteel inderdaad het gewenste onderhoudsniveau niet. In de komende maanden gaan we onderzoeken hoe we de staat van het groenonderhoud kunnen verbeteren, en hoe we het onkruid in ons dorp kunnen verminderen.
Hieronder vindt u onze gehele algemene beschouwingen 2016, met als titel “Halverwege”. Wat hebben we voor elkaar gekregen en wat willen we nog bereiken. We leunen uiteraard niet achterover mijn zetten ons iedere dag weer in voor een beter Woudenberg. Heeft u vragen n.a.v. deze algemene beschouwingen, neemt u gerust contact met mij, of met een van mijn fractiegenoten op. Onze contactgegevens vindt u ook op onze site.
Veel plezier bij het lezen van onze algemene beschouwingen 2016
Met vriendelijke groet,
Marco van de Hoef (Fractievoorzitter GBW)
GemeenteBelangen Woudenberg
Algemene Beschouwingen Gemeentebelangen Woudenberg Kadernota 2017 – 2020
“Halverwege”
Inleiding:
Algemeen beschouwd:
Jaarlijks is de kadernota het moment om lijnen uit te zetten richting de begroting. Waar staan we, en welke richting willen we op. Bestaand beleid wordt bezien op inhoud en voortgang, en voor nieuw beleid wordt onderzocht of hier geld voor vrijgemaakt kan worden. Leidend voor Gemeentebelangen Woudenberg is en blijft hierin ons coalitieprogramma “Samen Woudenberg, Samen leven” zoals we deze hebben opgesteld samen met het CDA.
De kadernota 2017-2020 markeert ook de helft van de raadsperiode 2014-2018 waarin wij ons bevinden. Immers over twee jaar is er net weer een nieuwe gemeenteraad gekozen.
Voor GBW een mooi moment om kort terug te kijken op de afgelopen twee jaar, en wat er is bereikt van de voornemens zoals deze staan opgeschreven in ons coalitieprogramma.
Op hoofdlijnen zijn de volgende “projecten” gerealiseerd en geïmplementeerd: Duidelijker opstellen van actuele grondexploitaties, de financiële positie van de gemeente is verbeterd, het sociaal domein staat er goed voor, zeker als we kijken naar de manier waarop deze onder stoom en kokend water in ingevoerd. Er is evenementenbeleid ontwikkeld, het duurzaamheidsbeleid is opgesteld en geïmplementeerd in onze manier van denken en doen. IBOR en het Groenbeleidsplan zijn actueel, de APV is inhoudelijk aangepakt en verbeterd, en overall is de communicatie met bewoners geprofessionaliseerd (KCC en website)
Uiteraard zijn er ook continue doorlopende ontwikkelingen van beleid die ook onderdeel uitmaken van ons coalitieprogramma:
1) De resultaten uit de bezuinigingsdialoog blijven constant onder de aandacht en worden steeds weer verwerkt in kadernota en begroting.
2) De decentralisaties worden steeds beter geïmplementeerd, waarbij het versterken van de zelfredzaamheid, en de onmisbare regie-voering door gemeente voorop staat.
3) Bestaande woningbouwprogramma’s worden waar kan en mogelijk ge-herijkt om sneller te kunnen verkopen.
4) Het Centrumplan is volledig voorbereid, geaccordeerd door de raad wordt er nu gewerkt aan de uitvoering welke in het najaar van 2016 zal starten.
5) Er is onderzoek gedaan naar goede en veilige speelvoorzieningen in alle wijken en het beleidsplan wat hier het resultaat van is, is goedgekeurd door de gemeenteraad.
6) Er wordt constant gewerkt aan het implementeren van “Passend Onderwijs” en de daarbij noodzakelijke aanpassingen aan schoolgebouwen waar nodig. Daarnaast, duidelijk zichtbaar zijn de nieuwe schoolgebouwen van “De Olijfboom” en “De Prangelaar/Jan Ligthartschool.
7) De nota Maatschappelijk Vastgoed is opgesteld en stelt de raad in staat om beter en efficiënter hierin te sturen en budget voor vrij te maken.
8) Niet altijd opvallend maar zeker wordt er gewerkt aan het verder verbeteren van het (exploitatie van) ons Cultuurhuis en haar activiteiten.
9) We zetten ons constant in voor een gezonde exploitatie van ons Henschotermeer in de toekomst met name als het recreatieschap op 1-1-2018 ophoudt te bestaan.
10) Er is hard gewerkt aan ontwikkelingen m.b.t. de Kop van de Spoorzone, met als resultaat het goedgekeurde BP Kop van de Spoorzone voor locatie A1.
11) Er is een niet aflatende actieve houding en er zijn op ieder moment inspanningsverplichtingen om inwoners met een uitkering aan het werk te helpen.
Ook zijn er nog beleidsvoornemens die nog een aanvang moeten krijgen, en deze mogen uiteraard ook benoemd worden. Zo moeten we nog aan de slag met het verbeteren van fietsverbindingen voor fietsers naar grote steden en naar Station Maarn, en moeten we nog starten met het organiseren van een activiteit waarbij een vrijwilliger of organisatie extra waardering ontvangt. Tevens wordt er op dit moment nog gewerkt aan het opstellen van onze Economische Visie Nota.
Operationeel:
Woudenberg groeit! Woudenberg groeit in vele opzichten, zowel fysiek als qua beleid en kennisniveau. Als we kijken naar de invoering van de 3 decentralisaties, die vanaf 1-1-2015 vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente zijn er qua beleid en kennisniveau heel veel inspanningen verricht. Beleid en uitvoering kennen een constante stijging in de uitvoering en in kwaliteit, waarbij constant de cliënt, oftewel de Woudenberger die gebruik maakt van een van deze uitvoeringsterreinen voorop staat. GBW heeft het volste vertrouwen in het feit dat deze noodzakelijke groei in uitvoering en kwaliteit bij dit college in goede handen is, en uiteraard volgen we deze ontwikkelingen op de voet, en waar nodig kritisch en meedenkend. Ook op andere beleidsterreinen groeit Woudenberg en is er meer dan voldoende ambitie. GBW kan zich dan ook prima vinden in de strategiekaart in deze kadernota. Het beleid wordt praktisch afgestemd om de te behalen doelen. Eenvoudig? Wellicht! Maar zeer zeker met een praktische instelling en doeltreffendheid. Inzichtelijk voor iedereen. Wel zo overzichtelijk!
Ook op fysiek gebied groeit Woudenberg! Diverse (langlopende) woningbouwprojecten zijn onderweg of staan in de steigers. Bestemmingen worden gemaakt of aangepast. Allemaal om ervoor te zorgen dat Woudenberg zoveel mogelijk inwoners kan blijven huisvesten. Wat GBW betreft met een duidelijke blik op onze jeugd. Onze jeugd worden onze volwassenen, en onze volwassenen dragen bij aan de groei van Woudenberg. Soms direct, maar in vele gevallen ook indirect. Hierbij denken we aan de vele vrijwilligers bij sportverenigingen, maatschappelijke instellingen en kerken. GBW draagt deze mensen een warm hart toe. Deze mensen maken Woudenberg een prachtig dorp om in te wonen, te werken en te recreëren.
Een grote stap is gemaakt bij het vaststellen van het Centrumplan. De gemeente gaat, in samenwerking met ondernemersvereniging DES, met betrokken inwoners en deskundigen en uitvoerend met aannemers een stevige impuls geven aan ons centrum. Woudenberg groeit, en dus kan ook ons centrum niet achterblijven. In overleg met diverse private partijen wordt onderzocht of er v.w.b. winkels en winkelhuisvesting ook groei kan worden gerealiseerd. Een ontwikkeling die, op basis van een door GBW geïnitieerde motie uiteraard door ons aandachtig wordt gevolgd.
Financieel:
De kadernota is als onderlegger voor de begroting in het najaar een belangrijk richtinggevend document. Op hoofdlijnen geeft de raad richting aan het financieel beleid. Over 4 jaren bekeken laat deze kadernota een positief beeld zien. Dunne resultaten, dat geven we gelijk toe, maar wel met een positieve eindbalans. De werkelijkheid laat zien dat het lastig om financieel de toekomst te voorspellen. Gelukkig is Woudenberg financieel een gezonde gemeente. Wij leiden dat onder andere af aan de groei van ons weerstandsvermogen. Reserves zijn er in voldoende maten, en deze reserves zijn geen statische gegevens.
De reserves die nodig zijn worden in stand gehouden, en reserves die niet nodig zijn worden elders ondergebracht. Dat geeft rust en overzichtelijkheid. Onduidelijkheid is er helaas ook. Nog niet goed is in te schatten hoe de financiën m.b.t. het sociaal domein zich gaan ontwikkelen. Simpelweg omdat nog niet alle financiële puzzelstukken op de juiste plaats te leggen zijn. De tijd zal ons leren hoe dit zich gaat ontwikkelen, maar met het versterken van de reserve sociaal domein zoals ons college voorstelt bij de jaarrekening 2015 is er ruimte om toekomstige negatieve ontwikkelingen op te vangen. Of dit voldoende is? Niemand kan daar nog antwoord op geven.
Toekomstbeeld:
Ook deze kadernota laat voor GBW voldoende mogelijkheden zien om, financieel evenwichtig te opereren, en daarnaast voldoende ambitieus te zijn in de plannen op de korte, middellange en langere termijn. Er is een duidelijke balans waar te nemen tussen wat moet en wat kan. Het denken in mogelijkheden is een duidelijk gekozen uitgangspunt. GBW kan dus op hoofdlijnen instemmen met de gekozen richtingen in deze nota. Echter er zijn ook nog een aantal verduidelijkende en verdiepende vragen te stellen:
Nieuwe Ontwikkelingen
Programma 1: Samenleving
Sociaal Domein
Er gebeurd veel binnen het Sociaal Domein, zowel operationeel als financieel.
Cijfermatig krijgen we als raad veel informatie. Nog lang niet compleet, en dus blijft het lastig om daar de controlerende taak op toe te passen.
Vraag: GBW wil graag weten of college een technisch oordeel kan geven over de voortgang en resultaten die Woudenberg geboekt heeft, met name als we dit bijvoorbeeld vergelijken met andere gemeenten buiten de samenwerkingsregio waarin wij ons bevinden.
Van overdracht naar transformatie
Het college stelt in de kadernota “Transformatie vraagt tijd en is niet te realiseren zonder een intensieve dialoog en goede communicatie met inwoners, verenigingen, maatschappelijke partners en aanbieders”
Vraag: Op welke wijze blijft het college in dialoog met de inwoners, verenigingen, maatschappelijke partners en aanbieders? Heeft het College hiervoor een (apart) communicatieplan Sociaal Domein?
Als speerpunt voor het realiseren en het laten slagen van de transformatie geeft het college o.a. aan: Een herijking van het subsidiebeleid door subsidieverstrekking nadrukkelijker te koppelen aan het behalen van maatschappelijke doelen.
Vraag: Kunt u dit doel nader toelichten, en hoe gaan wij dit terugzien in ons subsidiebeleid en op welke termijn?
Financiën en risico’s
Er zijn afspraken gemaakt met aanbieders over ingekochte zorg. Als de ingekochte zorg hoger is dan worden de kosten ook hoger.
Vraag: Zijn er naast de regulier ingekocht zorg ook afspraken gemaakt over eventuele extra kosten. M.a.w. is extra zorg net zo duur als ingekochte zorg?
Vraag: Wat kunnen we als gemeenten extra doen om ervoor te zorgen dat de zorgaanbieders de zorgcijfers van 2015 en 2016 wel volledig inzichtelijk aanleveren?
De verwachting is dat de verantwoording van de gemeente Amersfoort medio mei beschikbaar is.
Vraag: Is er al zicht op het halen van dit streven en zo ja, wat zijn de resultaten/gevolgen voor Woudenberg n.a.v. deze verantwoording?
Vraag: Kunt u toelichten wat de consequenties zijn voor onze begroting wanneer ten tijde van het opstellen van deze begroting de benodigde cijfers (nog) niet beschikbaar zijn?
Werk en Inkomen
Vraag: Zijn in de cijfers aangaande de participatiewet ook eventuele invloeden van statushouders meegenomen?
Vraag: Deze cijfers over het stijgen en/of dalen het aantal bijstandsgerechtigden zijn gebaseerd op de cijfers van het CPB. Kan het college aangeven of in deze trend ook de gevolgen van de aantrekkende economie zijn meegenomen?
Vraag: Het college stelt voor om tot 1,5 miljoen bij te ramen en apart de verwachte vangnetuitkering op te nemen. Hoe zien we deze raming en vangnetuitkering terug in de cijfers van deze kadernota en in de begroting in het najaar?
Het is goed te lezen dat de kosten voor schuldhulpverlening naar beneden bijgesteld kunnen worden. Vroeg signalering en de professionaliteit van Loket de Kleine Schans en het Sociaal team zullen hieraan mede debet zijn. Dit stemt GBW tot grote tevredenheid.
Als GBW hebben wij destijds als onderdeel van de bezuinigingsdialoog budget voor buurtbemiddeling geschrapt . Niet omdat wij tegen buurtbemiddeling zijn en waren, maar omdat er budgettaire keuzes gemaakt moesten worden. In de kadernota wordt nu voorgesteld om de kosten voor buurtbemiddeling onder te brengen binnen het budget Sociaal Domein.
Vraag: Is het rechtmatig deze kosten ten laste te laten komen van het budget Sociaal Domein? Levert dit bij de goedkeuring van de jaarrekening in 2017 geen problemen op?
Programma 2: Leefomgeving
Verkeer
GBW is tevreden dat er ondanks de beperkte financiële mogelijkheden (extra) aandacht is aan verkeersveiligheid. Het College stelt voor om op jaarbasis € 10.000 extra uit te trekken voor extra maatregelen. Echter als verantwoording van deze extra uitgaven worden slechts globale doelen benoemd.
Vraag: Zijn er ook al concrete maatregelen te noemen die het college wil uit gaan voeren voor dit budget?
Ibor Budget en groenonderhoud
De kwaliteit van de openbare ruimte daar waar het het groenonderhoud betreft blijft wat GBW betreft een punt van discussie. Uiteraard realiseren wij ons goed dat de raad, inclusief onze fractie destijds gekozen heeft voor onderhoudsniveau B in Woudenberg, met uitzondering van onze begraafplaats. De discussie is vervolgens ieder jaar weer, met name als het weer beter wordt en het onkruid beter kan groeien, wat is in de praktijk onderhoudsniveau B en op welk moment wordt dat bepaald. En nemen we daar genoegen mee? Uiteraard realiseren wij ons dat het verhogen van het onderhoudsniveau en daarmee de kwaliteit van de openbare ruimte geld kost, en naar alle waarschijnlijkheid meer dan nu in de begroting opgenomen.
Het lijkt de GBW fractie echter goed om te onderzoeken hoe we het onderhoudsniveau en de dus de beeldkwaliteit kunnen verbeteren, en wat daar de consequenties van zijn voor onze begroting. Wij zullen daar in de vergadering bij de behandeling van de kadernota op terugkomen.
Meerjarenonderhoudsplanning gemeentelijke gebouwen
In de kadernota wordt voorgesteld de jaarlijkse toevoeging aan de reserve onderhoud gebouwen op te hogen met €13.500 zodat de komende 25 jaar er voldoende reserves zijn om het meerjarenonderhoud te kunnen doen. GBW stelt zich op het punt dat nu jaarlijks €13.500 extra toevoegen aan deze reserve niet noodzakelijk is. Er zijn andere keuzes mogelijk voor dit bedrag. Uitgaande van de berekening vanuit de kadernota dat er in totaal €1.563.000 nodig is voor de komende 25 jaar, betekend dit dat er omgerekend €62.250 per jaar nodig is. Als we uitgaan van het handhaven van de jaarlijkse toevoeging, zoals reeds opgenomen in de begroting van €34.000 per jaar aangevuld met de huidige stand van de reserve onderhoud gemeentelijke gebouwen, maakt dat een totaal van €1.268.000
Als we vervolgens uitgaan van benodigde €62.250 per jaar en we delen dit op elkaar betekend dit dat het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen, zonder extra toevoegingen aan de reserve 20 jaar vooruit kan, en we dus, ten gunste van de begroting €13.500 per jaar overhouden. GBW wil dit bedrag op een andere wijze inzetten en zullen hiervoor in de commissievergadering een voorstel doen.
Vraag: Is het college het technisch eens met bovenstaande berekening, aangevuld met de vraag dat we dus niet inleveren op onderhoudsbudget op jaarbasis, maar inleveren op de looptijd van de reserve (20 jaar i.p.v. 25 jaar)?
Voor het tevredenheidsonderzoek over Diftar wordt €10.000 begroot.
Vraag: Wat levert dit onderzoek meer op dan een (eenvoudige) klachtenregistratie?
Vraag: Als de baten op voorhand niet in te schatten zijn, welke redenen kunnen er dan zijn om zo’n relatief duur onderzoek te doen? Hiervoor zien wij graag inhoudelijke argumenten.
Programma 3: Veiligheid
De GBW fractie heeft over dit programma geen vragen en/of opmerkingen.
Programma 4: Ruimte, wonen en ondernemen
Inzake huisvesting en integratie van vergunningshouders spreekt het college over een traject om te komen tot een participatieverklaring van de vergunningshouders.
Vraag: Welke specifieke taken en extra kosten vallen er onder deze verklaring, en wat houdt deze participatieverklaring precies in?
Woonbeleid
GBW staat positief tegenover het voornemen om twee jaarlijks een woonbehoefte onderzoek te doen. De resultaten van dit onderzoek dragen dan beter bij aan de lopende en toekomstige planontwikkelingen.
Een bijdrage voor het realiseren van de verbinding van het buitengebied met stad en dorp vinden we als GBW belangrijk. Niet voor niets is dit een onderdeel van ons coalitieprogramma. Wij zijn dan ook positief over het voorgestelde budget van €15.000,–
Vraag: Hoe kan dit bedrag een bijdrage leveren aan het verbeteren van bijvoorbeeld de fietsverbindingen van en naar de grote steden en station Maarn?
Vraag: Welke bedragen zijn er in 2015 en 2016 door de gemeente uitgegeven in het kader van de zgn. Leader-projecten?
Voor 2018 wordt uitgegaan van een bijdrage voor recreatieve voorzieningen die in de plaats komt van de vaste bijdrage aan het recreatieschap. Vraag is wel of rekening wordt gehouden met een bedrag als afkoopsom aan het eind van de rit door opheffing van het recreatieschap. Wij zien dit bedrag niet terug in de kadernota. Wel stelt het college voor om rekening te houden met een nabetaling.
Vraag: Op welke manier wordt cijfertechnisch gesproken in deze kadernota of de komende begroting rekening gehouden met een nabetaling aan het opheffen van het recreatieschap?
Programma 5: Dienstverlening
Arbeidsomstandigheden
Het college gaat uit van een betere samenhang in uitvoering van het beleid aangaande de arbeidsomstandigheden. Hiervoor wordt vooruitlopend op verdere uitwerking van de bouwstenen en de uitkomst van de inspectie structureel meer budget van €10.000 aangevraagd. Er zou ook gesteld kunnen worden dat als er een betere samenhang is, de kosten voor arbeidsomstandigheden dus naar beneden bijgesteld moeten kunnen worden.
Vraag: Deelt u deze stellingname en is aan te geven op voorhand wanneer we positieve effecten van dit beleid kunnen verwachten?
Algemene Dekkingsmiddelen
In tegenstelling tot voorgaande jaren laat de verhouding tussen risico’s en weerstandsvermogen, exclusief de onbenutte belastingcapaciteit een resultaat groter dan 1 zien. De risico’s van €2.025.000 zijn minder dan de algemene reserve van €2.231.000. Het college verdiend hiervoor een groot compliment namens de GBW fractie.
De algemene reserve grondbedrijf laat in de komende jaren een stijging zien naar €2.960.000 in 2020. Ook hiervoor verdient het college een compliment.
Meerjaren prognose Grondexploitaties
Vraag: Wij zijn benieuwd naar de laatste stand van zaken wat betreft Spoorzone A2 en Spoorzone B. Is bij deze projecten een actualisatie te melden?
Stand van zaken Bezuinigingen
Het is positief dat de 1e bezuinigingsronde nog op schema ligt en deze geen verdere druk op de begroting legt.
De tweede bezuinigingsronde ligt redelijk goed op koers maar vereist nog een stelpost voor niet te realiseren bezuinigingen van €75.000 voor 2017 en €100.000 voor de jaren er na. Al met al een goed resultaat in onze optiek.
De derde bezuinigingsronde met doorbraakdossiers leidt in 2017 tot de voorgenomen bezuiniging van €23.750. We vinden het een goed plan om over een jaar te bekijken of de bezuinigingen in de jaren daarna realistisch zijn.
In de bezuinigingen voor 2017 zit een post van €3750 voor opbrengsten adviesgesprekken van het loket leefomgeving.
We vragen ons af of een tarief van €75 voor een adviesgesprek niet een onnodige drempel is voor burgers die met vragen zitten. In dit verband de volgende vragen:
Zit een deel van de opbrengst wellicht in het voorkomen van ‘onnodige gesprekken’?
Wat is de ervaring van andere gemeentes die een tarief hanteren? Is dat aan te geven, en accepteert de burger een zodanig tarief of leidt dit tot grote onvrede ?
Belastingen/Tarieven
De OZB wordt volgend jaar nog met 3% verhoogd, daarna met 2%. Wij zijn tevreden dat deze tarieven, die vorig jaar zijn afgesproken, niet verder behoeven te worden verhoogd.
Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten worden volgend jaar nog conform eerder besluit met 3% verhoogd, daarna zou het moeten worden bevroren als de effecten van Diftar zichtbaar worden. Toch pleiten wij er voor om bij de bespreking van de meerjarenbegroting te bekijken of er ruimte is om al in 2017 een verhoging van de tarieven overbodig te maken. Dat zou in onze optiek een rustigere en betere invoering van Diftar tot gevolg kunnen hebben.
Slotwoord:
GBW beschouwt de wijze waarop door fracties en het College constructief wordt samengewerkt, met behoud van de eigen identiteit en respect voor elkaars meningen, als bijzonder waardevol.
De fractie van GBW spreekt haar dank uit voor de verzorgde presentatie van de Kadernota 2017-2020 en dankt bij voorbaat het College voor de beantwoording van de door ons gestelde technische vragen.
Namens de fractie van Gemeentebelangen Woudenberg,
Marco van de Hoef
Fractievoorzitter
